Πριν ένα περίπου χρόνο είχαμε αναφερθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2007 – 2013 με τίτλο «η αλιεία ναυάγησε εν αιθρία» και απευχόμενοι την αποτυχία του Προγράμματος είχαμε καλέσει τον όποιο θα αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας να τολμήσει. Να τολμήσει και με συγκεκριμένες ενέργειες να αποτρέψει την μη απορρόφηση κονδυλίων του ΕΠΑΛ 2007 – 2013.

Λίγες μέρες πριν πέσει η τυπική αυλαία του Προγράμματος, ο απολογισμός είναι ότι μόλις και μετά βίας αυτό ξεπερνάει το 50% ως ποσοστό απορρόφησης των κονδυλίων.

Με άλλα λόγια δεκάδες εκατομμύρια θα γυρίσουν πίσω στις Βρυξέλλες.

Η Ελλάδα είναι φαίνεται μια πλούσια χώρα, που δεν χρειάζεται αυτά τα κονδύλια, προφανώς …

Μόνη διέξοδος για αύξηση της απορροφητικότητας είναι η «λογιστική» ενσωμάτωση στο ΕΠΑΛ δεκάδων έργων που εντάχθηκαν σε αναπτυξιακούς νόμους και άλλα προγράμματα. Γιατί άραγε εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν από εθνικούς πόρους και όχι από τους Κοινοτικούς; Γιατί άραγε τόσοι επενδυτές απέφυγαν να εμπλακούν με το ΕΠΑΛ;

Πέρα από την απραξία για πέντε χρόνια (2007 – 2012) προσκλήσεις για επενδύσεις υδατοκαλλιεργειών και μεταποίησης με πολλαπλά εμπόδια, ασφυκτικά περιθώρια και «νεκρές» περιόδους υποβολής σχεδίων απώθησαν σειρά επενδύσεων, άλλες δράσεις δεν προκηρύχθηκαν ποτέ, το ταμείο ΕΝΑΛΙΟ έμεινε στο μηδέν. Οι υπεύθυνοι αυτού του … επιτεύγματος πάντως με ζήλο προώθησαν τις αποσύρσεις (βυθίσεις) αλιευτικών σκαφών, που ήδη αντιπροσωπεύουν πλέον του 53% του συνολικού προγράμματος. Γιατί άραγε; Εμείς γράψαμε, άλλοι έκαναν πως δεν κατάλαβαν.

Όχι, δεν θα κλάψουμε πάνω στα ερείπια του ΕΠΑΛ 2007 – 2013. Όμως είναι προφανές ότι ίδια σχήματα, ίδια πρόσωπα δεν μπορούν (και δεν πρέπει) να διαχειριστούν το νέο ΕΠΑΛΘ 2014 – 2020.

Η προγραμματική περίοδος 2014 – 2020 έχει αρχίσει και έχει σοβαρούς στόχους απορροφήσεων ήδη από το 2015. Το νέο ΕΠΑΛΘ εγκρίθηκε τον Οκτώβριο 2015, προβλέπει αυξημένη δημόσια δαπάνη (389 εκατ. έναντι 298 εκατ. του προηγούμενου) και απαιτεί άμεσες ενέργειες.

Τέτοιες είναι η έγκριση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου, η αντικατάσταση στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ από το ενιαίο ΟΠΣ, η ενοποίηση των υπηρεσιών Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων, με διακλαδική στελέχωση, με άτομα που έχουν όραμα, η άμεση εξειδίκευση και στοχοθέτηση των μέτρων και των δράσεων, η έκδοση εφαρμοστικών αποφάσεων, προσκλήσεων και προκηρύξεων σε συνδυασμό με εκπόνηση μελετών / εμπειρογνωμοσυνών για θέματα όπως οι αγορές προϊόντων υδατοκαλλιέργειας και μεταποίησης, τα αλιευτικά καταφύγια, το Ταμείο Αλληλοβοήθειας για δυσμενή καιρικά φαινόμενα και περιβαλλοντικά συμβάντα κ.ά. (η τρέχουσα τεχνική βοήθεια αναλώθηκε σε άχρηστες εμπειρογνωμοσύνες κάτω από αξιοπερίεργες διαδικασίες). Τέλος, η ουσιαστική λειτουργία της Υποεπιτροπής Παρακολούθησης μπορεί να λειτουργήσει σαν ασφαλιστική δικλείδα στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση της πορείας του και να σταματήσει η κατάχρηση της «γραπτής διαδικασίας» που αποτρέπει το διάλογο.

Ήδη η υπομονή και της Ε.Ε. έχει εξαντληθεί και καλεί τις εθνικές αρχές της χώρας μας να υλοποιήσουν τα απαραίτητα βήματα των υποχρεώσεων του Προγράμματος.

Στο κομβικό σημείο που βρίσκεται σήμερα η Ελληνική αλιεία και υδατοκαλλιέργεια δεν είναι νοητή η αναβλητικότητα και η μη απόδοση συγκεκριμένων ευθυνών. Με τολμηρές και γρήγορες αποφάσεις της κυβέρνησης μπορεί να διαψευσθούν όσοι πρεσβεύουν την παροιμία «ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη».

Μήπως είμαστε αιθεροβάμονες;

Νίκος Αναγνόπουλος Ιχθυολόγος – APC s.a.